ਮੈਂ ਤੇ ਦੀਵਾ (Edited)

- ਗਗਨ ਬਰਾੜ

ਮੈਂ ਤੇ ਦੀਵਾ ਰਾਤ ਸਾਰੀ,
ਰਹੇ ਮੱਘਦੇ ਵਾਰੋ ਵਾਰੀ…
ਨਾ ਹੀ ਪਲਕ ਮੇਰੀ ਝਪਕੀ,
ਨਾ ਇਹਨੂੰ ਨੀਂਦ ਪਿਆਰੀ,
ਮੈਂ ਤੇ ਦੀਵਾ ਰਾਤ ਸਾਰੀ…

ਪੀੜ ਪਰਾਈ ਤੇ ਯਾਦਾਂ ਦੋਵੇਂ,
ਆ ਬੈਠੀਆਂ ਸੀ ਸਿਰਹਾਣੇ,
ਮੱਠੀ ਜਿਹੀ ਪੌਣ ‘ਚ ਰਲਕੇ,
ਨਿੱਘ ਦੋਹਾਂ ਨੇ ਸੀ ਮਾਣੇ,
ਜਦ ਕਦੇ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਡੂੰਘਾ,
ਮੈਨੂੰ ਜਾਵੇ ਛਮਕਾਂ ਮਾਰੀ,
ਮੈਂ ਤੇ ਦੀਵਾ ਰਾਤ ਸਾਰੀ…

ਰਾਤ ਦੇ ਖੂੰਜੇ ਮੈਂ ਬੈਠਾ ਤੇ,
ਦੀਵਾ ਓਢ ਕੇ ਮੇਰਾ ਪੱਲਾ,
ਹਿੰਝਾ ਸਿੱਟ ਕੇ ਠਾਰੀ ਜਾਵਾਂ
ਚੰਦਰੇ ਦਾ ਤੱਪਦਾ ਥੱਲਾ,
ਮੇਰੇ ਵੀ ਕਈ ਚਾਅ ਲੱਥੇ,
ਲਹੀ ਇਹਦੀ ਵੀ ਖੁਮਾਰੀ,
ਮੈਂ ਤੇ ਦੀਵਾ ਰਾਤ ਸਾਰੀ,
ਰਹੇ ਮੱਘਦੇ ਵਾਰੋ ਵਾਰੀ…

खाने की कीमत (लघुकथा)

- डा. अनिल यादव

आज डॉ.विवेक के बेटे डॉ.राजीव की शादी का रिसेप्शन है। शहर के लगभग सभी गणमान्य नामों को आमंत्रण है। सभी आयेंगे भी ऐसा ही विश्वास है। ऐसा इसलिए भी है क्योंकि डॉ.विवेक न केवल एक चिकित्सक हैं बल्कि राजनैतिक रसूख भी रखते हैं। उन्हें लोग एक तावदार डॉक्टर के रुप में भी देखते हैं। उनके बेटे ने भी एम.एस. करके पिताजी के साथ नाम करना शुरु कर दिया है। बहू भी डॉक्टर ढूंढी।
पार्टी शबाब पर थी। इसी बीच काउंटर के एक कोने में शोर सुनाई पड़ा। डी.जे. के शोर में भी आवाज साफ सुनाई पड़ रही थी। मारो स्स्साले को... हरामख़ोर है। मैं अपने को रोक नहीं पाया।
घटनास्थल पर पहुँचा तो देखा एक दस-बारह बरस के बच्चे को कई लोग लात-घूँसों से मार रहे थे। मुझे बताया गया कि यह लड़का खाना खा रहा था। डॉक्टर साहब के ठेकेदार साले ने पकड़ लिया। जब उन्होंने पीटना शुरु किया तो उनके साथ और भी हाथ उठ गये।
लड़का काफी रो रहा था। वह बता रहा था कि उसका भाई कॉफी काउंटर पर काम कर रहा है। वह उसी के साथ था। उसे उसके भाई के सामने लाया गया। डॉक्टर साहब के साले गरजे-
'क्यों बे! ये तेरा भाई है।'
'जी साहब'
'तो यह खाना खायेगा।'
'नहीं साहब'
'तेरे को पैसा नहीं मिलेगा क्या? तू इसे क्यों लाया? जानता है एक प्लेट की कीमत क्या है? छः सौ रुपये हैं। साले... अपनी अम्मा... बीबी... भाई-बहन सबको लाके खिला।' इतना कहकर उन्होंने दो झापड़ रसीद किये। 'कुत्तों... सूअर के औलादों... इसी तरह भीख माँगते रह जाओगे।'
कुछ लोगों ने हंगामा देखकर उनको रोकने की कोशिश की परंतु वो कहाँ मानने वाले। नॉन-स्टॉप गाली दिये जा रहे थे।
हंगामे के दौरान उन्होंने देखा विधायक जी आ गये हैं। लड़के को छोड़कर वे विधायक जी की तरफ मुड़ गये। विधायक जी को प्रणाम कर उन्होंने पूछा, 'और लोग कहाँ हैं विधायक जी।'
'गाड़ी में हैं' ,विधायक जी ने कहा।
'अरे सुक्खू! विधायक जी के सभी लोगों को भीतर खाने के लिए बुला ला।' इतना कहकर डॉक्टर साहब के साले ने विधायक जी के लिए प्लेट लगाना शुरु कर दिया। मार खाया बच्चा कॉफी टेबल के पास आँसू बहा रहा था। उसका भाई कॉफी बनाने में जुट गया। कभी वह कॉफी के भाप को देखता तो कभी अपने रोते भाई को। इसी बीच उसके आँख से टपके दो बूँद कॉफी मशीन पर गिरकर फना हो गये।

دیوالی / ਦੀਵਾਲ਼ੀ

- سکھدرشن دھالیوال

چلو اس دیوالی پر کرتے ہیں کچھ پیار سے بھری باتیں
کہ مہکنے لگیں پھر سے پھولوں کی ترہ یہ دن اور راتیں
ہواؤں میں بھر کر آسائش سمندر میں بھر دیں مٹھاس
کہ برسے ہر طرف پیار کی دھارا جب بھی ہوں برساتیں
پھولوں سے لپٹی ہویی تتلییوں کی ترہ ہوں سبی رشتے
کہیں فاصلوں میں ہی نہ الجھ جائیں دل سے دل کی باتیں
آؤ مٹا دیں دلوں سے دشمنی کا اندھیرا نورِ-دوستی سے
کہ شمس کی ترہ منور ہوں راہے-زندگی میں ملاکاتیں
کوئی پیار سے ہی نہ محروم رہِ جائے خانا-اے-دلا میں
خدا کی توفیق سے آؤ کریں عبادت میں پیار کی باتیں

آسائش : سکھ-چین ۔ شمس: سورجمنور: روشن، پرکاشمان ۔ توفیق : خدا دی رہبری

---------------------------------------------------------------------

- ਸੁਖਦਰਸ਼ਨ ਧਾਲੀਵਾਲ

ਚਲੋ ਇਸ ਦੀਵਾਲੀ ਪਰ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਕੁਛ ਪਯਾਰ ਸੇ ਭਰੀ ਬਾਤੇ
ਕਿ ਮਹਿਕਨੇ ਲਗੇਂ ਫਿਰ ਸੇ ਫੂਲੋਂ ਕੀ ਤਰਹ ਯੇ ਦਿਨ ਔਰ ਰਾਤੇਂ
ਹਵਾਉਂ ਮੇਂ ਭਰ ਕਰ ਆਸਾਇਸ਼ ਸਮੰਦਰ ਮੇਂ ਭਰ ਦੇਂ ਮਿਠਾਸ
ਕਿ ਬਰਸੇ ਹਰ ਤਰਫ਼ ਪਯਾਰ ਕੀ ਧਾਰਾ ਜਬ ਭੀ ਹੋਂ ਬਰਸਾਤੇਂ
ਫੂਲੋਂ ਸੇ ਲਿਪਟੀ ਹੂਯੀ ਤਿਤਲੀਯੋਂ ਕੀ ਤਰਹ ਹੋਂ ਸਬੀ ਰਿਸ਼ਤੇ
ਕਹੀਂ ਫ਼ਾਸਲੋਂ ਮੇਂ ਹੀ ਨਾ ਉਲਝ ਜਾਏਂ ਦਿਲ ਸੇ ਦਿਲ ਕੀ ਬਾਤੇਂ
ਆਉ ਮਿਟਾ ਦੇਂ ਦਿਲੋਂ ਸੇ ਦੁਸ਼ਮਨੀ ਕਾ ਅੰਧੇਰਾ ਨੂਰੇ-ਦੋਸਤੀ ਸੇ
ਕਿ ਸ਼ਮਸ ਕੀ ਤਰਹ ਮੁਨੱਵਰ ਹੋਂ ਰਾਹੇ-ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਮੇਂ ਮੁਲਾਕਾਤੇਂ
ਕੋਈ ਪਯਾਰ ਸੇ ਹੀ ਨਾ ਮਹਿਰੂਮ ਰਹਿ ਜਾਏ ਖ਼ਾਨਾ-ਏ-ਦਿਲ ਮੇਂ
ਖ਼ੁਦਾ ਕੀ ਤੌਫ਼ੀਕ ਸੇ ਆਉ ਕਰੇਂ ਇਬਾਦਤ ਮੇਂ ਪਯਾਰ ਕੀ ਬਾਤੇਂ

ਆਸਾਇਸ਼ : ਸੁਖ-ਚੈਨ । ਸ਼ਮਸ: ਸੂਰਜ । ਮੁਨੱਵਰ: ਰੌਸ਼ਨ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮਾਨ ।
ਤੌਫ਼ੀਕ : ਖ਼ੁਦਾ ਦੀ ਰਹਿਬਰੀ